mgr Aleksandra Kielan – Dyrektor Biura Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani, doktorantka w Zakładzie Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Światowy Dzień Cukrzycy to międzynarodowe święto, obchodzone corocznie 14 listopada, w rocznicę urodzin odkrywcy insuliny, Fredericka Bantinga, ustanowione przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną (ang. International Diabetes Federation, IDF) w 1991 roku, w 70. rocznicę odkrycia hormonu (1921).
Cukrzyca to przewlekła choroba metaboliczna wynikająca z zaburzonego wydzielania lub działania insuliny – hormonu produkowanego przez trzustkę.
Istnieją dwa główne typy cukrzycy – cukrzyca typu 1 i cukrzyca typu 2. Czym się od siebie różnią? Przyczyną cukrzycy typu I jest zniszczenie komórek beta trzustki, odpowiedzialnych za produkcję i wydzielanie insuliny. Występuje najczęściej u dzieci i ludzi młodych oraz u dzieci; nie można zapobiec jej wystąpieniu, a jedynym sposobem leczenia tej cukrzycy jest podawanie insuliny, dieta i aktywny tryb życia (wysiłek fizyczny). Warto zauważyć, że jedynie 15-20% osób z cukrzycą ma właśnie ten typ cukrzycy. Zdecydowana większość, bo ponad 80% cukrzyków, to osoby z II typem cukrzycy. Najczęściej dotyka ona osoby starsze, przy czym przyczyną podwyższonego poziomu glukozy we krwi nie jest brak insuliny, ale jej nieprawidłowe działanie w organizmie (oporność na działanie insuliny). Leczenie cukrzycy typu II opiera się na stosowaniu odpowiedniej diety, wysiłku fizycznego oraz doustnych leków przeciwcukrzycowych, choć część chorych z czasem przechodzi na insulinę.
Cukrzyca jest chorobą, która z początku może nie dawać żadnych objawów, a jednak jej konsekwencje mogą być bardzo poważne. Co prawda nie da się jej jeszcze wyleczyć, ale można ją bardzo skutecznie kontrolować, by nie dopuścić do groźnych powikłań. Warunkiem jest jednak, regularna kontrola glikemii (czyli zawartości cukru we krwi) oraz stosowanie się do wskazówek lekarza i dietetyka.
Dane Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wskazują, że według szacunków w 2014 r. na świecie żyło 422 mln dorosłych z cukrzycą, a dane statystyczne mówią o około 2,3 miliona osób chorujących na cukrzycę w Polsce (szacuje się, ze ich rzeczywista liczba wynosi nawet 3,5 miliona).
Jak cukrzyca jest postrzegana z perspektywy pacjenta? Kobieta chorująca na cukrzycę typu II od blisko 10 lat tak opisuje swoje doświadczenie:
„Gdyby nie wyniki badań, to wcale nie przypuszczałabym, że jestem chora na cukrzycę. Choroba zmieniła moje życie – branie wielu tabletek o konkretnej godzinie, konieczność zrezygnowania z ulubionych potraw, systematyczne samodzielne mierzenie poziomu cukru i konieczność częstego kontaktu z lekarzem, spowodowały, że czuję się zniewolona przez tę chorobę. Mój styl życia musiał się zupełnie zmienić, a nawet po tak długim czasie życia z tą chorobą nie mogę powiedzieć, że się do niego przyzwyczaiłam. Poza cukrzycą mam zdiagnozowane również nadciśnienie tętnicze, co potęguje liczbę zażywanych leków i właśnie z tym wiąże się moja największa obawa – konieczność zażywania dużej liczby leków do końca życia.”
