[Blog #140] Nowy Rok 2021

fozz-post-20201230

dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Staniszewska – Prezes Zarządu Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani, adiunkt w Katedrze i Zakładzie Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Zmęczeni pandemią koronawirusa SARS-Cov-2 towarzyszącą nam przez znaczną większość 2020 roku, z nadzieją na lepszy czas, wkroczyliśmy w Nowy Rok 2021. Przełom starego i nowego roku jest czasem refleksji nad tym co było, minęło, co się udało, a czego nie zdążyliśmy czy nie też mogliśmy zrobić, ale to także okres zapowiedzi i snucia planów na przyszłość. Pandemia utrudniła całemu światu normalne funkcjonowanie, zarówno w sferze zawodowej, osobistej, jak i kontaktach społecznych. Niektórzy w tym szczególnie trudnym okresie zapomnieli o sobie, mieli utrudniony dostęp do ochrony zdrowia, nie wykonali zaplanowanych badań. Myśląc o najbliższych miesiącach dbajmy o siebie i otoczenie, nie odwlekajmy decyzji o wykonaniu badań profilaktycznych, nie odwołujmy wizyt lekarskich, przestrzegajmy zaleceń terapeutycznych. Znajdźmy czas na niespełnione plany z poprzedniego roku. Pamiętajmy o reżimie sanitarnym, w postaci zasłaniania ust i nosa, dystansu społecznego i dezynfekcji. W nowym roku na szerszą skalę dostępne też będą szczepionki na koronawirusa SARS-Cov-2, które są nadzieją na skuteczną walkę z panującą pandemią. Dbając w zdrowie korzystajmy z rzetelnych, wiarygodnych i aktualnych źródeł wiedzy, nauczmy się odróżnić fakty od fake newsów. Niech rok 2021 będzie rokiem Obywateli Zdrowo Zaangażowanych !

 

 

[Blog #139] Podsumowanie roku 2020

fozz-post-20201225dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Staniszewska – Prezes Zarządu Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani, adiunkt w Katedrze i Zakładzie Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Kończy się rok 2020. Rok szczególny, który nieoczekiwanie zdominowany został przez pandemię Covid-19. Życie każdego z nas stanęło na głowie. Niejednokrotnie wymagało totalnego przeorganizowania, zarówno w sferze zawodowej, jak i osobistej. Obywatele całego świata swoje plany i marzenia musieli wielokrotnie przesunąć na dalszy plan.

Doceniliśmy zapewne niesamowity postęp technologiczny, dzięki Internetowi, sprzętowi komputerowemu czy telefonom wiele osób mogło przejść na pracę zdalną, nauczanie w szkołach i wyższych uczelniach mogło odbywać się on-line.

Wprowadzona na początku roku 2020 e-recepta dała możliwość m.in. wystawienia e-recepty na leki na choroby przewlekłe bez wizyty pacjenta w gabinecie, co nie tylko zmniejszyło kolejki, ale w trakcie pandemii  nabrało szczególnego znaczenia.

Niestety bezpośrednie kontakty międzyludzkie musiały zostać znacząco ograniczone, dla dobra nas samych, jak i bliskich, dla dobra nas wszystkich.

Wielokrotnie narzekaliśmy na brak czasu, na to, że nie możemy „tak normalnie” pomieszkać w naszym domu, teraz natomiast to zmieniło się.

W czasie pandemii doceniliśmy pracę wielu zawodów, nie tylko tych osób, które bezpośrednio walczą z pandemią, jak personel medyczny czy pozostałe służby, ale także sprzedawców, farmaceutów, kurierów, kierowców itp.

Ten trudny okres wyjątkowo podkreślił i pokazał, jak ważne jest zdrowie i drobne rzeczy, które mieliśmy na co dzień, a często ich nie docenialiśmy.

Czas pandemii uświadomił, jak ważne jest zdrowie publiczne oraz jak ciężko jest żyć i funkcjonować, kiedy nie ma skutecznej szczepionki.

Każdy z nas ma zapewne własne podsumowanie mijającego właśnie roku. Jednak niezależnie od naszych spostrzeżeń, dbajmy o bezpieczeństwo własne i otoczenia. Tylko racjonalne i odpowiedzialne postępowanie zminimalizuje ryzyko zakażenia.

Życzenia

Green Illustrated Traditional Christmas Greeting Facebook Post

Szanowni Obywatele Zdrowo Zaangażowani,
życzymy Wam, aby ten niezwykły i magiczny czas Świąt Bożego Narodzenia upłynął w zdrowiu i spokojnej atmosferze
oraz dał możliwość nabrania dystansu do tego co wokół.
Nowy Rok 2021 niech będzie pełen nadziei na lepsze jutro,
Niech dokona się powrót do tego co znane i już tak długo oczekiwane
członkowie Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani

[Blog #138] Witamina D

fozz-post-20201217mgr Aleksandra Kielan – asystent badawczo-dydaktyczny w Zakładzie Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Dyrektor Biura Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani.

Budowanie odporności w czasie pandemii koronawirusa to temat często obecny w mediach oraz szeroko omawiany. W tym kontekście nie milkną spekulacje na temat wpływu niedoborów witaminy D3 na zakażenie koronawirusem. Jaki ma ona wpływ na zachorowanie na koronawirusa?

Witamina D pełni liczne funkcje w organizmie – wpływa ona nie tylko na układ szkieletowy – wspierając wchłanianie wapnia i wbudowywania go do kości), ale na wiele różnych układów organizmu. Zaobserwowano związek między jej stężeniem we krwi a ryzykiem niektórych nowotworów, chorób autoimmunologicznych, astmy, chorób zapalnych jelit, a nawet infekcji (dane z badań obserwacyjnych). Aktywna witamina D (D3) wpływa na produkcje (syntezę) wielu białek, które biorą udział w wielu procesach organizmu, m.in. regulacji układu odpornościowego.

Według immunologów witamina D ma działanie immunomodulujące – co oznacza, że może zarówno hamować reakcję układu odpornościowego, jak również ją pobudzać. Aktywna forma witaminy D ma także działanie przeciwzapalne, które może być korzystne z punktu widzenia łagodzenia stanu zapalnego w przebiegu reakcji immunologicznej, np. tej związanej z COVID-19. Spośród ponad 200 pacjentów z COVID-19 leczonych w Hiszpanii ponad 80 proc. miało niedobór witaminy D – przy czym niedobór ten w większym stopniu dotyczył mężczyzn. Autorzy badania nie ustalili jednak związku między niskim poziomem witaminy D a ciężkością przebiegu COVID-19 (w tym – śmiertelnością). Przyznali również, że ich badania nie wykazują, że niedobór witaminy D jest czynnikiem ryzyka zarażenia się chorobą.

Witamina D jest produkowana w skórze lub dostarczana wraz z dietą.

Zbilansowana dieta realizuje zaledwie 20 proc. zapotrzebowania na tę witaminę. Produkty, które zawierają witaminę D to przede wszystkim: tłuste ryby morskie (dziko żyjący łosoś, śledź), żółtko jaja, sery, mleko i grzyby.

Kolorowy Abstrakcyjny Aktywny Pastelowy Życzenia Urodziny Plakat

W okresie letnim wystarczy, że poddamy się ekspozycji na promienie słoneczne przez 15 minut 2-3 w tygodniu. Polska leży w szerokości geograficznej, w której kąt padania promieni słonecznych jest przez większość roku niski – synteza skórna może być efektywna tylko od maja do września.  W przypadku wystarczającej ekspozycji skóry na słońce w tych miesiącach nie jest konieczna suplementacja, ale przez pozostałą część roku należy regularnie przyjmować witaminę D (najlepiej jako lek).

Warto zwrócić się do lekarza lub farmaceuty, aby indywidulanie ustalić najbardziej zalecany preparat oraz jego dawkowanie.

Osoby starsze to grupa szczególnie narażona na ryzyko niedoborów tej witaminy, głównie ze względu na fakt, że wraz z wiekiem obniża się wydajność syntezy skórnej.

Więcej na temat witamy D można przeczytać w publikacji Suplementarz.

Źródło: medonet.pl

Spotkanie z Ministrem Zdrowia

W dniu 11 grudnia, Minister zdrowia Adam Niedzielski odbył spotkanie z członkami Komitetu Zdrowia Publicznego Polskiej Akademii Nauk. W spotkaniu wziął udział dr hab. Dominik Olejniczak. Minister przedstawił założenia kolejnej edycji Narodowego Programu Zdrowia oraz cele i zadania tzw. recovery plan- planu odbudowy zdrowia Polaków po pandemii.
 
Jednym z głównych założeń ma być bilans 40- latka- pakiet badań, które pozwolą na ogólną ocenę stanu zdrowia. Właśnie z prośbą o zaopiniowanie zawartości pakietu Minister Niedzielski zwrócił się do KZP PAN.
 
W toku dyskusji wskazano na konieczność propagowania badań profilaktycznych w populacji. Nacisk położono także na zdrowie dzieci i młodzieży oraz na zdrowie psychiczne.
 
Jednocześnie Minister Adam Niedzielski zaplanował już kolejne spotkanie z członkami Komitetu Zdrowia Publicznego Polskiej Akademii Nauk. Wydaje się, iż w toku dyskusji, najistotniejsze będą propozycje rozwiązań praktycznych (tych wciąż jest niewiele), które powinny górować nad rozważaniami teoretycznymi.

[Blog #137] KOS – Zawał

fozz-post-20201030dr hab. n. med. i n. o zdr. Dominik Olejniczak – Członek Zarządu Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani, adiunkt w Zakładzie Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

W dobie pandemii koronawirusa należy pamiętać także o pacjentach, zmagających się z chorobami przewlekłymi. Do takich zaliczają się choroby układu sercowo-naczyniowego. Szczególnie ważna jest tu także rehabilitacja kardiologiczna. Temu zagadnieniu dedykowany jest unikatowy program KOS-Zawał – Kompleksowa Opieka nad Pacjentem po Zawale Serca.

„KOS-zawał to chyba jedyny program w Polsce, w którym mamy dane, że jego wprowadzenie jest związane z poprawą wyników leczenia mierzonych ryzykiem zgonów pacjentów po zawale serca – mówi prof. Piotr Jankowski z I Kliniki Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie.

 Będące w przygotowaniu wyniki badań wskazują, iż pacjenci objęci opieką w ramach programu KOS-zawał mają o 30 proc. mniejsze ryzyko zgonu z wszystkich przyczyn w okresie roku po zawale serca, prawie 30 proc. mniejsze ryzyko zgonu, zawału serca, udaru mózgu oraz 15 proc. mniejsze ryzyko konieczności hospitalizacji z jakichkolwiek przyczyn w okresie po zawale serca. Są to pozytywne, wymierne wskaźniki, na które wpłynęła poprawa jakości opieki medycznej m.in. poprzez ułatwienie i przyspieszenie dostępu do rehabilitacji i edukacji kardiologicznej po zawale serca”.

Prof. Jankowski podkreśla: „Wiemy z wielu badań, że rehabilitacja kardiologiczna po zawale serca jest związana z poprawą rokowania, ze zmniejszeniem ryzyka zgonu czy wystąpienia niewydolności serca, ale też z poprawą jakości życia, wydolności – tych parametrów jest bardzo dużo. Dane z całego kraju wskazują, że KOS-zawał zwiększa dwukrotnie dostępność do rehabilitacji po zawale serca, ale co jest najważniejsze przyspiesza rozpoczynanie rehabilitacji. Korzyści z rehabilitacji kardiologicznej są tym większe, im wcześniej po zawale ona się rozpoczyna”.

Ponadto niezwykle istotne jest, by działania rehabilitacyjne rozpoczynały się już w pierwszych dniach czy tygodniach po zawale serca. W przypadku, gdy dochodzi do opóźnienia rzędu w 2-3 miesięcy, czy roku po zawale- efekty są o wiele mniejsze.

Kardiolog zaznacz również, że „przed wprowadzeniem KOS-zawał tylko pojedynczy pacjenci rozpoczynali rehabilitację w okresie pierwszych dni po wypisie ze szpitala. To była jedna z przyczyn, dla których rozpoczęto pracę nad KOS-zawał. Obecnie KOS-zawał siedmiokrotnie zwiększa prawdopodobieństwo rozpoczęcia rehabilitacji w ciągu pierwszych dwóch”.

[Blog #136] Rola medycyny pracy w zapobieganiu chorobom

fozz-post-20201204dr hab. n. med. i n. o zdr. Dominik Olejniczak – Członek Zarządu Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani, adiunkt w Zakładzie Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Nowelizacja rozporządzenia w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy, jest dobrą okazją do ponownego podkreślenia, jak ważną rolę pełnią lekarze medycyny pracy.

Lekarz medycyny pracy często jest jedynym, do którego pracownik trafia na przestrzeni lat. Poza możliwością (a w zasadzie obowiązkiem) wykonania badań, pacjent ma też możliwość uzyskania kompleksowej informacji na temat zachowań zdrowotnych, zwiększających ryzyko chorób (np. chorób układu krążenia). Wizyta u lekarza medycyny pracy to zatem nie tylko badanie (wstępne, okresowe, lub kontrolne), ale także konsultacja, mająca charakter edukacji zdrowotnej (Ustawa o służbie medycyny pracy mówi: „W ramach kontroli zdrowia osoby pracujące otrzymują informacje i wskazania lekarskie odnośnie sposobów zapobiegania niekorzystnym zmianom w stanie zdrowia”). System ochrony zdrowia pracujących w profilaktyce chorób cywilizacyjnych dokładnie omówiliśmy w naszym raporcie p.t.:  „Medycyna pracy w prewencji chorób wywołanych wysokim stężeniem cholesterolu”.

Widać więc, iż badania z zakresu medycyny pracy to znacznie więcej, niż tylko stwierdzenie, czy pracownik może wykonywać dane czynności zawodowe. Zakres kompetencji lekarza medycyny pracy jest znacznie szerszy, a potencjał ten wciąż jeszcze wydaje się być niedostatecznie wykorzystany. Do poprawy tego stanu rzeczy niezbędne są kampanie edukacyjne, skierowane zarówno do pracodawców, jak i pracowników.

Medycyna pracy nabiera szczególnego znaczenia zwłaszcza w dobie pandemii, gdzie, np. w wyniku pracy zdalnej (zjawiska dla wielu pracowników nowego), pojawiają się zagrożenia zdrowia w skali, wcześniej niespotykanej. Brak ruchu i stres spowodowany pracą zdalną, mogą mieć długofalowe konsekwencje zdrowotne (m.in. choroby narządu ruchu, czy choroby układu krążenia). Dlatego właśnie zwłaszcza dziś powinniśmy szczególnie dużą wagę przykładać do badań profilaktycznych.

Komunikat

[Blog #135] Jak możesz wzmocnić swoją odporność?

odporność, infekcjedr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Staniszewska – Prezes Zarządu Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani, adiunkt w Katedrze i Zakładzie Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Okres jesienno-zimowy jest z czasem kiedy wzrasta ryzyko wystąpienia zaburzeń odporności i następuje większa podatność na występowanie infekcji, czy to w postaci przeziębienia, czy grypy. O organizm oczywiście należy dbać każdego dnia, zaś w tym szczególnym okresie warto się temu bliżej przyjrzeć.

Dbając o układ odpornościowy należy zadbać o sen i wypoczynek, dlatego, iż przemęczony organizm jest znacznie podatniejszy na infekcje. Osobie dorosłej zaleca się 8 godzin snu.

Niemniej istotna w utrzymaniu odporności organizmu jest aktywność fizyczna. Minimalne zalecane wysiłki fizyczne powinny mieć miejsce co najmniej 3 razy w tygodniu po 30 min. Każda aktywność jest lepsza od żadnej. W zależności od pogody, stanu organizmu, można pospacerować, wybrać się na przejażdżkę rowerem, czy pogimnastykować się w domu. Więcej o aktywności fizycznej skrojonej na miarę pisaliśmy w naszym poprzednim wpisie.

W dbaniu o odporność pomocne też jest ograniczenie/ rzucenie używek. Najczęściej stosowane używki, czyli alkohol i papierosy zaburzają wchłanianie witamin oraz makro- i mikroelementów, co znacząco obniża odporność.

Myśląc o wzmocnieniu odporności nie można zapomnieć o bezcennej roli diety. Prawidłowe odżywianie obejmuje zbilansowane posiłki, w przypadku podniesienia odporności bogate w witaminę C, A, E i D. Pamiętajmy zatem o warzywach i owocach. Nie można zapominać o stosowaniu naturalnych probiotyków, tu z pomocą przychodzą kiszonki, a także przetwory mleczne, takie jak jogurt czy kefir. Właściwości zwiększające odporność posiada również miód, czosnek czy zioła.

W przypadku stwierdzonych niedoborów, których nie da się uzupełnić poprzez dietę, należy rozważyć stosowanie suplementów diety wspomagających odporność.

Dobrze przygotowany organizm jest w stanie sam walczyć z różnymi drobnoustrojami, a także sprawia, iż ewentualna infekcja przebiega znacznie łagodniej.

[Blog #134] Internetowa rozgrywka o zdrowie

fozz-post-20201120mgr Aleksandra Kielan – asystent dydaktyczny w Zakładzie Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Dyrektor Biura Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani.

Powszechny dostępu do Internetu sprawia, że informacje dotyczące zdrowia są ogólnie dostępne. Pandemia koronawirusa jeszcze bardziej umocniła pozycję Internetu jako głównego źródła informacji o zdrowiu i chorobie. Internet rządzi się swoimi prawami, m.in. że liczy się ilość informacji a często nie ich jakość.  Każda treść wywołująca sensację sprzyja „klikalności”, co jest promowane przez mechanizmy mediów społecznościowych. Ludzie chętnie reagują na tego typu treści poprzez ich komentowanie i udostępnianie. Zdrowotne fake newsy są odpowiedzią na potrzeby zdrowotne ujawniane przez pacjentów w Internacie.  Dodatkowo, w porównaniu z rzetelną wiedza medyczną, są napisane najczęściej w prosty i zrozumiały sposób. Rozsiewane mity medyczne, jak np. ten, że szczepionki powodują autyzm zrobiły w naszych czasach zawrotną karierę, powodując niestety bardzo wiele szkód. Oto bowiem od paru lat rośnie liczba nieszczepionych dzieci, a za tym i liczba zachorowań na odrę czy inne groźne choroby, których można uniknąć dzięki szczepieniom.

Czemu ludzie potrafią wierzyć czasami nawet w najbardziej irracjonalne informacje?

Może to wynikać z tego, że:

  1. nasz umysł próbuje upraszczać rzeczywistość – informacje, które dają bardzo proste rozwiązania, takie szybkie łatwe recepty, są tymi, które lubimy, bo dają nam poczucie kontroli,
  2. brakuje nam umiejętności krytycznego myślenia – wielu osobom sprawia trudność weryfikowanie uzyskiwanych informacji pod kątem ich wiarygodności i rzetelności, jak też sprawdzanie, czy ktoś nazywany autorytetem jest nim w rzeczywistości i reprezentuje aktualny stan wiedzy w swojej dziedzinie.

Co można zrobić, aby skutecznie przeciwstawiać się zalewającym nas mitom medycznymi i tzw. „fake newsom” dotyczącym zdrowia oraz chorób? Podstawą jest prowadzenie edukacji zdrowotnej od najmłodszych lat, aby rozwiać zdolności do uzyskiwania, czytania, rozumienia i wykorzystywania informacji medycznych w celu podejmowania właściwych decyzji zdrowotnych. A z jakich źródeł powinniśmy przy tym korzystać? Warto w tej kwestii posłużyć się z podpowiedzi przygotowanej przez PAP Zdrowie.

Źródło: zdrowie.pap.pl

Posiedzenie Zespołów Parlamentarnych

W piątek 13 listopada, odbyło się zdalne posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Cukrzycy, oraz Parlamentarnego Zespołu ds. Zdrowia Publicznego. Na zaproszenie Przewodniczących Zespołów: odpowiednio Pani poseł Ewy Kołodziej i Pana posła Rajmunda Millera w posiedzeniu wziął udział dr hab. Dominik Olejniczak. Posiedzenie swoją obecnością uświetnili Marszałek Senatu RP prof. Tomasz Grodzki, Wicemarszałek Sejmu RP Małgorzata Kidawa-Błońska, przewodnicząca Senackiej Komisji Zdrowia Beata Małecka-Libera, a także posłanka na Sejm VII i VIII kadencji lek med. Lidia Gądek.

W spotkaniu udział wzięli także przedstawiciele organizacji pacjenckich, a także organizacje pozarządowe, w tym Fundacja Najsłodsi, która była także gościem V Warszawskich Dni Promocji Zdrowia.

Główną tematyką posiedzenia była cukrzyca w dobie COVID. Zagadnienie to omówiono zarówno z perspektywy lekarza diabetologa (prof. dr hab. n. med. Maciej Małecki, Past Prezes Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego), jak i lekarza rodzinnego (lek med. Michał Sutkowski, Prezes Warszawskich Lekarzy Rodzinnych). Perspektywę pacjentów przedstawiła Anna Śliwińska- Prezes Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków.

O roli pielęgniarek w walce z cukrzycą opowiedziała Alicja Szewczyk- konsultant krajowy ds. pielęgniarstwa diabetologicznego, Polska Federacja Edukacji w Diabetologii

Zagadnienie Potrzeby zmiany wizerunkowej choroby i retorycznych środków komunikacji z pacjentem podjął Michał Figurski z  Fundacji Najsłodsi.

Obok wielu ciekawych wniosków, jednoznacznie wybrzmiała potrzeba edukacji nie tylko pacjentów, ale i całego społeczeństwa. Po raz kolejny w debacie publicznej podkreślono konieczność wprowadzenia do szkół wychowania zdrowotnego- w formie osobnego przedmiotu, co podkreślił dr hab. Dominik Olejniczak. Inicjatywę tą mocno wspiera również Rzecznik Praw Pacjenta, co stwarza szanse, iż inicjatywa ta ma- w perspektywie czasu- szanse powodzenia.

Cukrzyca w dobie COVID-19:
·        Perspektywa lekarza diabetologa – prof. dr hab. n. med. Maciej Małecki, Past Prezes Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego,
·        Perspektywa lekarza rodzinnego – dr Michał Sutkowski, Prezes Warszawskich Lekarzy Rodzinnych,
·        Perspektywa przedstawiciela pacjentów – Anna Śliwińska, Prezes Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków,

II. Cukrzyca i pielęgniarki – Alicja Szewczyk, konsultant krajowy ds. pielęgniarstwa diabetologicznego, Polska Federacja Edukacji w Diabetologii,
III. Cukrzyca, otyłość, zajadanie emocji – okiem psychodietetyka – Michalina Batóg,
IV. Potrzeba zmiany wizerunkowej choroby i retorycznych środków komunikacji z pacjentem – Michał Figurski, Fundacja Najsłodsi.

Prezentacje ekspertów można pobrać pod linkiem