Warto wiedzieć, że w Polsce odsetek osób starszych wynosi 25,6%. Natomiast wg przewidywań Głównego Urzędu Statystycznego, w roku 2030 liczba osób starszych osiągnie poziom 10,8 mln, zaś w 2050 r. wyniesie 13,7 mln. Osoby te będą stanowiły ok. 40% ogółu ludności Polski. W 2021 r. w Polsce przeciętne mężczyzna żył 71,8 roku, a kobieta – 79,7 roku. Jednym z powodów dłuższego życia kobiet jest fakt, iż częściej niż mężczyźni badają się. Dlatego należy zachęcać i przekonywać mężczyzn do systematycznego wykonywania badań profilaktycznych.
Autor: Fundacja OZZ
[#38 Warto wiedzieć, że…]
Warto wiedzieć, że w ramach tzw. importu docelowego można sprowadzić z zagranicy lek, jeśli:
– zastosowanie jego jest niezbędne dla ratowania życia lub zdrowia pacjenta,
– posiada on aktualne pozwolenie dopuszczenia do obrotu w kraju, z którego jest sprowadzany,
– w Polsce nie jest zarejestrowany jego odpowiednik zawierający tę samą substancję czynną.
[#37 Warto wiedzieć, że…]
Warto wiedzieć, że 18 listopada 2022 przypada Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach. Antybiotyki są to substancje, produkowane przez różne gatunki mikroorganizmów (bakterie, grzyby, promieniowce), które hamują rozwój innych mikroorganizmów. Antybiotyki mogą wykazywać działanie bakteriostatyczne, czyli hamują rozwój bakterii oraz bakteriobójcze, czyli niszczą bakterie. Przesadne i/lub niewłaściwe stosowanie antybiotyków prowadzi do wzrostu zjawiska antybiotykoodporności. Przyczynia się do zmniejszenia skuteczności działania antybiotyków i jest zagrożeniem dla zdrowia i życia. Chcąc ograniczyć to zjawisko należy stosować antybiotyki zgodnie z zaleceniami personelu medycznego, czyli w odpowiednich odstępach czasu, adekwatnych dawkach, przez ściśle określony czas oraz w konkretnych wskazaniach.
[#36 Warto wiedzieć, że…]
Warto wiedzieć, że w wielu miejscach publicznych dostępne jest AED (ang. Automated External Defibrillator), tzw. automatyczny defibrylator zewnętrzny, czyli urządzenie wykorzystywane do przeprowadzenia defibrylacji u osoby z nagłym zatrzymaniem krążenia (NZK). Pod koniec 2021 roku w Polsce znajdowały się 2232 punkty z AED. Prawidłowe zastosowania AED w NZK zwiększa szanse przeżycia pacjenta. Odpowiednio zastosowane AED dokonuje analizy rytmu serca osoby, u której doszło do NZK. Urządzenie jest proste w obsłudze, należy je włączyć i wykonywać polecenia, które będzie wydawało.
[#35 Warto wiedzieć, że…]
Warto wiedzieć, że coraz więcej firm inwestuje w zdrowie swoich pracowników poprzez promocję zdrowia w miejscu pracy. Przykłady takich działań obejmują, np.:
1. Systematyczne kontrole stanu zdrowia (badania w ramach medycyny pracy)
2. Przeprowadzanie akcji promocyjnych i edukacyjnych
3. Finansowanie działalności sportowej
4. Promowanie zdrowego sposobu odżywiania (współpraca z firmami gastronomicznymi w
zakresie ograniczenia/eliminacji cukru, tłuszczu, soli, dań typu fast food etc.)
5. Ocenę kondycji psychicznej (np. zajęcia redukujące stres, metody walki ze stresem, poradnie
psychologiczne itp.)
6. Warsztaty jak pokonać nałogi, np. uzależnienie od nikotyny czy walczyć z zaburzeniami snu
7. Warsztaty jak zarządzać czasem i być efektywnym
8. Możliwość skorzystania ze szczepień ochronnych.
[#34 Warto wiedzieć, że…]
Warto wiedzieć, że syndrom wypalenia zawodowego może dotyczyć ok. 65% aktywnych zawodowo osób. Najczęściej objawia się on obniżeniem nastroju, brakiem motywacji do działania, zaburzeniami w skupieniu uwagi czy koncentracji. Często przyczyną takiego stanu są zbyt wysokie oczekiwania stawiane pracownikowi, które wykraczają poza jego możliwości, czy też praca na stanowiskach decyzyjnych. Efektem wypalenia zawodowego może być zmniejszona wydajność pracownika, czy częstsze okresy absencji w pracy. Warto zadbać w pracy o zrównoważony rozwój pracownika oraz promocję zdrowia w miejscu pracy.
[#33 Warto wiedzieć, że…]
Warto wiedzieć, że osteoporoza to układowa choroba szkieletu, charakteryzująca się zwiększonym ryzykiem złamań kości w następstwie zmniejszenia ich odporności mechanicznej. Czynniki ryzyka wystąpienia osteoporozy związane ze stylem życia obejmują: małą podaż wapnia; niedobór witaminy D; małą lub nadmierną podaż fosforu; niedobory białkowe lub dietę bogatobiałkową; palenie tytoniu; alkoholizm; nadmierne spożywanie kawy czy siedzący tryb życia.
[#32 Warto wiedzieć, że…]
Osoby w kryzysie psychicznym mają prawo zgłosić się do lekarza psychiatry, psychologa, psychoterapeuty, terapeuty uzależnień lub do szpitala psychiatrycznego.
Bez skierowania można udać się:
- do lekarza psychiatry w trybie ambulatoryjnym, w tym także do jednego z centrów zdrowia psychicznego;
- w celu leczenia uzależnienia, jeśli pacjent zgłasza się do z powodu uzależnienia lub współuzależnienia;
- do szpitala psychiatrycznego oraz na oddział psychiatryczny, w ramach centrum zdrowia psychicznego, w trybie nagłym, po decyzji lekarza, który dyżuruje na izbie przyjęć.
Skierowanie jest konieczne w przypadku:
- wizyty u psychologa (wyjątkiem jest stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii– w tym przypadku można dostać się do psychologa bez skierowania. Skierowanie nie jest potrzebne także wtedy, gdy termin wizyty zostanie wyznaczony po terminie odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii);
- wizyty u psychoterapeuty w trybie ambulatoryjnym – w poradni zdrowia psychicznego lub w poradni psychologicznej;
- przyjęcia do szpitala psychiatrycznego, poza stanami nagłymi (takie skierowanie jest wówczas ważne 14 dni).
Ważne!
- Aby skorzystać ze świadczeń ambulatoryjnych, dzieci i młodzież nie potrzebują skierowania. Zgodę na leczenie muszą wyrazić ich rodzice lub przedstawiciele ustawowi.
- W nagłych przypadkach osoba z zaburzeniami psychicznymi lub uzależniona może zgłosić się do szpitala psychiatrycznego bez skierowania. O przyjęciu do szpitala decyduje lekarz, który dyżuruje na izbie przyjęć, po zbadaniu pacjenta.
Od kogo wymagane jest skierowanie?
Skierowanie do psychologa i psychoterapeuty może wystawić dowolny lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, czyli lekarz, który ma podpisaną umowę z NFZ lub pracuje w placówce, która zawarła taką umowę. Może to być lekarz pierwszego kontaktu, ale także lekarz specjalista, np. kardiolog lub endokrynolog.
Skierowanie do szpitala psychiatrycznego może wystawić każdy lekarz, również w ramach indywidualnej praktyki lekarskiej. Takie skierowanie jest ważne 14 dni.
Żródło: rpp.gov.pl
Światowy Dzień Osteoporozy
Już 20 października obchodzić będziemy Światowy Dzień Osteoporozy. Jest to dobra okazja, by poszerzyć swoją wiedzę w tym zakresie. Osteoporoza jest to choroba, polegająca na postępującym ubytku masy kostnej. Towarzyszy mu osłabienie struktury kości (mniejsza gęstość). Co z kolei znacznie zwiększa ryzyko złamań. Do głównych czynników ryzyka zalicza się nieodpowiednią dietę (z niedostateczną podażą wapnia i witaminy D), palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu oraz małą aktywność fizyczną. występuje najczęściej u kobiet po menopauzie, choć zmniejszanie tzw. gęstości mineralnej kości jest procesem nieuchronnym, który powiązany jest z wiekiem. Przyjmuje się, że u kobiet następuje to ok 40. roku życia, zaś u mężczyzn ok. 45. roku życia.
Ponieważ w początkowej fazie osteoporoza nie daje objawów, niezwykle istotne jest, obok profilaktyki I-rzędowej, wykonywanie regularnych badań, mogących wcześnie wykryć problem, a tym samym skutecznie mu przeciwdziałać. Ma to też znaczenie z punktu widzenia obniżenia ryzyka jednej z konsekwencji osteoporozy, jaką są złamania. Należy tu wspomnieć, iż- szczególnie w przypadku seniorów- problem nie ogranicza się wyłącznie do aspektu fizycznego: osoba po złamaniu najczęściej wymaga opieki i pomocy w podstawowych czynnościach życiowych, tak więc silnie zarysowuje się tu komponenta społeczna. Ponadto zły stan zdrowia fizycznego (szczególnie ograniczenie samowystarczalności z powodu złamania) może też niekorzystanie odbijać się na zdrowiu psychicznym.
Wszystkie te elementy skłaniają do pogłębienia wiedzy na temat osteoporozy, szczególnie wśród osób, które są na nią szczególnie narażone. Budowanie wiedzy i świadomości to pierwszy, nieswoisty etap postępowania w profilaktyce I-rzędowej. W kwestii regularnych badań, tym podstawowym (choć nie jedynym) jest badanie densytometryczne (BMD- ang. bone mineral density). To między innymi na jego podstawie lekarz decyduje o rozpoczęciu leczenia: jego przebiegu i rodzaju. Warto podkreślić, iż poza leczeniem farmakologicznym istnieje szereg zaleceń, związanych z czynnikami behawioralnymi, jak zmiana diety (i w razie potrzeby jej suplementacja), oraz wprowadzenie aktywności fizycznej, dostosowanej do potrzeb i możliwości organizmu. W przypadku potrzeby stosowania odpowiednio zbilansowanej diety (ewentualnie uzupełnionej o suplementy) warto skorzystać z konsultacji dietetyka.
[#31 Warto wiedzieć, że…]
Warto wiedzieć, że w Polsce funkcjonują organizacje pacjentów. Tworzone są one z reguły przez osoby chore lub osoby z najbliższego kręgu chorych, w wyniku własnych przeżyć w związku z chorobą. Głównym celem ich funkcjonowania jest wsparcie chorych i ich bliskich, dzielenie się własnym doświadczeniem czy też edukacja i szerzenie wiedzy na temat choroby. Niejednokrotnie pacjenci w takiej organizacji otrzymują także wsparcie psychologiczne. Przedstawiciele wybranych organizacji są członkami Rady Organizacji Pacjentów działającej przy Ministrze Zdrowia lub przy Rzeczniku Praw Pacjenta lub Narodowym Funduszu Zdrowia i są głosem doradczym dla tych instytucji. W Polsce zarejestrowanych jest ponad 5 tyś. organizacji pacjentów.
