mgr Aleksandra Kielan – Dyrektor Biura Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani, doktorantka w Zakładzie Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Statystyki wskazują, iż ponad 450 milionów światowej ludności cierpi z powodu zaburzeń psychicznych i są one główną przyczyną niepełnosprawności. Zaburzenia depresyjne należą do jednych z najczęściej występujących problemów psychicznych, niosących ze sobą ryzyko wystąpienia wielu niebezpiecznych konsekwencji, dlatego też, jak co roku, 23 lutego obchodzimy Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją, aby obalać mity krążące wokół tego tematu i głośno mówić, że depresja jest chorobą jak każda inna i należy ją leczyć, a nie się jej wstydzić.

Pewnie nie raz słyszeliście: „Ja to chyba mam depresję!”. Sformułowanie to szybko przyjęło się do określania przejściowych, krótkotrwałych stanów obniżonego nastoju. Smutek związany z zawodem miłosnym czy niepowodzeniem w pracy nie jest depresją. Błędne postrzeganie depresji uśpiło czujność prawidłowego diagnozowania tego zaburzenia. Zaburzenia depresyjne należą do grupy zaburzeń afektywnych (zaburzeń nastroju) a stan ten cechuje się występującymi przynajmniej dwa tygodnie:

1. pogorszeniem nastroju pojawiającym się rano i utrzymującym się przez większość dnia, prawie codziennie, niezależnie od okoliczności; poczuciem smutku i przygnębienia;
2. utratą zainteresowania działaniami, które zazwyczaj sprawiały przyjemność, lub zanikiem odczuwania przyjemności – tak zwana anhedonia, czyli zobojętnienie emocjonalne;
3. osłabieniem energii lub szybszym męczeniem się.

Przyczyny zaburzeń depresyjnych są bardzo złożone, dlatego tak ważna jest współpraca z lekarzem bądź psychologiem, aby mógł on doprecyzować powód wystąpienia depresji. Depresja może się u nas pojawić między innymi jako reakcja na żałobę, po porodzie, wystąpić w wieku starszym z powodu upośledzenia procesów poznawczych czy jako reakcja na brak światła, czyli tzw. depresja sezonowa.  Może przebiegać typowo (tzw. depresja melancholijna), kiedy występuje u nas typowy obraz depresji, bądź, tak jak ma to często miejsce w przypadku mężczyzn, depresja może objawiać się atypowo: tłumieniem emocji, używaniem alkoholu i narkotyków, manifestowaniem złości i agresji oraz podejmowaniem zachowań ryzykownych.

Nie bądźmy wobec siebie obojętni! Obserwowanie siebie oraz swojego najbliższego otoczenia, reagowanie na zmianę zachowania typowego dla danej osoby jest bardzo ważnym czynnikiem, który może pozwolić na szybsze podjęcie leczenia.

Depresja nie może być tematem tabu! Otwarte mówienie o swoich emocjach i problemach pomaga w ich przezwyciężaniu i powrocie do stanu równowagi. Niemożliwość podzielenia się z najbliższymi swoim smutkiem czy złością powoduje, że człowiek musi się sam mierzyć z przeciwnościami losu, co często jest bardzo trudne. Nasi bliscy muszą wiedzieć, że z każdym problemem mogą się do nas zwrócić i otrzymają od nas najlepszą możliwą pomoc i zrozumienie.

Pamiętaj – mówienie: „Nie wygłupiaj się! Wcale nie masz depresji tylko po prostu jesteś leniwy!”  na pewno nie pomoże, a może wręcz zaszkodzić – osoba, która szukała u nas wsparcia i zrozumienia, może nie podjąć już więcej próby szukania pomocy.

W Polsce na zaburzenia depresyjne może chorować nawet ponad 1,5 miliona osób, a analizując strukturę kadr medycznych, okazuje się, że jest jedynie 90 psychiatrów na milion mieszkańców – nieco ponad 4 tysiące psychiatrów i zaledwie 402 psychiatrów leczących dzieci i młodzież. Dla porównania: w Niemczech  jest 18 200 psychiatrów (21% wszystkich psychiatrów w UE), a we Francji – 15 200.

23 lutego obchodzimy Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. Z tej okazji w tym roku rozpoczyna się już 6. edycja kampanii społecznej „Twarze Depresji. Nie oceniam. Akceptuję.”, której tegorocznym celem jest uświadomienie ludzi, że wizyta u psychiatry i psychologa nie powinna wiązać się z lękiem i poczuciem wstydu. Zachęcamy do aktywnego zaangażowania się w działania kampanii, bo dopiero wspólne, kompleksowe działania pozwolą osiągnąć sukces w walce ze stereotypami dotyczącymi depresji. Więcej informacji na temat tegorocznej kampanii można znaleźć pod adresem: www.twarzedepresji.pl/6-edycja-kampanii/.